Mevlana Değişim Programı, yurtiçinde eğitim veren yükseköğretim kurumları ile yurtdışında eğitim veren yükseköğretim kurumları arasındaöğrenci ve öğretim elemanı değişimini gerçekleştirmeyi amaçlayan bir programdır. 23 Ağustos 2011 tarih ve 28034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile birlikte yurt dışındaki yükseköğretim kurumları ile ülkemizdeki yükseköğretim kurumları arasında öğrenci ve öğretim elemanı değişiminin önü açılmıştır.
Programa adını veren Mevlana’nın asıl adı Muhammed Celâleddin’dir. Mevlana, bugün Afganistan sınırları içerisinde yer alan Horasan yöresinin Belh şehrinde 1207 tarihinde doğmuştur. Mevlana ismi, Sultan Veled, Şems-i Tebrizi ve sevenlerince kullanılmış; adeta onunla özdeşleşen evrensel bir simge olmuştur. Batılılarca da Rumi olarak bilinmektedir.
XIII. yüzyılda yaşamış, ama eserleriyle çağları aşmış bir sufi olan Mevlana; “Gel ne olursan ol, gel” dizelerine yansıdığı üzere insanlar arasında herhangi bir ayrım gözetmemiştir. Merhameti, karşılıksız ve sınırsız insan sevgisinin yanı sıra sonsuz hoşgörüsüyle sadece İslam âlemini değil, tüm insanlığı kendisine hayran bırakmıştır. Hayata ve insanlara bakışıyla bir fikir adamı olarak da tüm dünyada kabul görmektedir. UNESCO, Mevlana’nın doğumunun 800. yıldönümü nedeniyle, 2007 yılını Mevlana ve Hoşgörü Yılı ilan etmiştir.
Öğrenim hayatı boyunca dönemin değişik ülke ve şehirlerinde yer alan eğitim kurumlarını hem bir öğrenci hem de bir bilim insanı olarak ziyaret etmiştir. Mevlana’nın hayatında ve felsefesinde “değişim” önemli bir yer tutmaktadır.
Mevlana Değişim Programı, yurtiçinde eğitim veren yükseköğretim kurumları ile yurtdışında eğitim veren yükseköğretim kurumları arasında öğrenci ve öğretim elemanı değişimini mümkün kılan bir programdır. 23 Ağustos 2011 tarih ve 28034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile birlikte yurt dışındaki yükseköğretim kurumları ile ülkemizdeki yükseköğretim kurumları arasında öğrenci ve öğretim elemanı değişiminin önü açılmıştır.Diğer değişim programlarından farklı olarak, hiçbir coğrafi bölge ayrımı olmaksızın değişim programı bünyesindeki hareketlilik bütün dünyadaki yükseköğretim kurumlarını kapsamaktadır.
Değişim programına katılmak isteyen öğrenciler en az bir en fazla iki yarıyıl eğitim için; öğretim elemanları ise en az 1 hafta en fazla 3 ay süreyle dünyadaki yükseköğretim kurumlarında ders vermek üzere programdan faydalanabilirler. Benzer şekilde dünyanın bütün bölgelerinden de öğrenci ve öğretim elemanları Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarına gelebilirler.
Mevlana Değişim Programı öğrencisi olmak için temel koşullar birkaç başlık altında toplanabilir:
Öğrenciler, Türkiye´de kayıtlı olduğu yükseköğretim kurumunun Mevlana Değişim Programı kurum koordinasyon ofisine gerekli formları eksiksiz bir şekilde doldurarak başvurusunu gerçekleştirebilir.
Mevlana Değişim Programı Protokolü imzalayan yükseköğretim kurumlarında görev yapan tüm öğretim elemanları da aynı şekilde ilgili Mevlana Değişim Programı kurum koordinasyon ofisine başvurularını yapabilirler.
Öğrenciler; Mevlana Değişim Programından en az bir, en fazla iki yarıyıl faydalanabilirler. Yarıyıl hesabı, eğitim sistemi dikkate alınarak değişiklik gösterebilirse de toplam değişim süresi bir eğitim-öğretim yılını aşamaz.
Öğretim elemanlarının Mevlana Değişim Programı hareketlilik süresi, bir eğitim-öğretim yılı içinde bir defaya mahsus olmak üzere en az bir hafta en fazla üç ay olabilir.
Öğrenciler sadece, Mevlana Değişim Programı öğrencisi oldukları süre zarfında kayıtlarının bulunduğu örgün yükseköğretim kurumlarına ödemekle yükümlü oldukları katkı paylarını ya da öğrenim ücretlerini ödemeye devam ederler. Değişim programı çerçevesinde gideceği yükseköğretim kurumuna ayrıca bir eğitim öğretim ücreti ödemezler.
Mevlana Değişim Programına katılıp, Türkiye sınırları dışında başka bir ülkede eğitim gören öğrencinin yurt dışındaki yükseköğretim kurumunda almış olduğu ders ya da derslerin, Öğrenim Protokolü’nde hangi derslere denk sayılacağının açıkça belirlenmiş olması sebebiyle öğrenci ülkesine döndüğünde herhangi bir dönem kaybı yaşamaz.
Mevlana değişim programına katılan öğrencilerin, öğrenim gördükleri süre içerisinde aldıkları diğer burslar ve krediler devam eder ve kendi yükseköğretim kurumlarına kayıtlarını yaptırarak ödemekle yükümlü oldukları katkı payı/öğrenim ücretini kendi kurumlarına ödemeye devam ederler ve gideceği yükseköğretim kurumuna ayrıca eğitim-öğretim ücreti ödemezler.
Öğrencilere değişim programına katıldıkları süre boyunca ödenecek burs tutarı, öğrencilerin eğitim için gittikleri ülkenin ekonomik hayat standartları göz önünde bulundurularak farklılaşmaktadır. Mevlana Değişim Programı kapsamında burslu Mevlana Değişim Programı öğrencisine, 5102 sayılı Yüksek Öğrenim Öğrencilerine Burs, Kredi Verilmesine İlişkin Kanuna göre lisans öğrenimi gören öğrencilere ödenmekte olan aylık burs tutarının üç katına kadar, YÖK Yürütme Kurulu tarafından belirlenen oranlarda, burs ödenebilir.
Değişim programı kapsamında dünyanın farklı coğrafyalarından Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarına gelen öğrencilere de YÖK Yürütme Kurulu tarafından belirlenen oranlarda, burs ödenir.
Öğrencilere yapılacak ödemelerde, burs miktarının %70′i aylıklar halinde ödenir. Öğrencinin geri kalan burs tutarının ödemesi yapılırken, öğrencinin almakla yükümlü olduğu derslerdeki başarılı olduğu derslerin toplam kredisinin almakla yükümlü olduğu tüm derslerin toplam kredisine oranı esas alınarak yapılır.
Mevlana Değişim Programı kapsamında yurt dışına gönderilecek öğretim elemanlarına 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre harcırah, yurt dışından gelecek öğretim elemanlarına ise 6245 sayılı Kanun uyarınca harcırah ile 2547 sayılı Kanunun 10 uncu maddesine göre ek ders ücreti ödenebilir. Yapılacak ek ders ücretinin ülkeler ve unvanlar itibariyle belirlenmesine YÖK Yürütme Kurulu yetkilidir.
